Bisket Jatra

Volgens de Nepalese kalender is het nu 2062 en de viering van dit nieuwe jaar wordt alleen in Baktapur uitgebreid gevierd. Al twee weken van te voren wordt met het opbouwen van de wagens begonnen. De grote tempelwagen, drie verdiepingen hoog, staat er al als ik uit Pokhare terug kom. Er is ook een kleine wagen die vooral voor de jeugd is gebouwd. Men is nog druk bezig de laatste hand aan de grote wagen te leggen.Vooral de bloemen en de later brandende kaars aan de voorkant neemt veel tijd in beslag.Maar niet alleen aan de wagen is men druk bezig. Rondom het plein en de straten waar de wagen misschien door heen rolt zie je mensen de gevelplaten verwijderen, deuren en ramen worden stevig met yzeren platen gebarricadeerd. Elk jaar vindt er namelijk een touwtrekwedstijd plaats tussen de boven- en onderstad (oftewel tussen noord en zuid ) . De grote tempelwagen moet via de smalle steegjes naar een finish getrokken worden en zoals bij ons de voetbalsupoorters na een verloren wedstrijd baldadig worden zo hebben ze hier elk jaar hun nieuwsjaarhooligans.
Volgens het questhouse is er ieder jaar wel schade van gegooide stenen en wordt er regelmatig gevochten. Daarom wordt ons ten strengste aangeraden om binnen te blijven en vanaf het dakterras de wedstrijd gaande te slaan. De voordeur gaat dicht en via de steeg kunnen we achterom er in.
Hoewel het echte nieuwjaar op 14 april begint, is de touwtrekwedstrijd 4 dagen ervoor en 4 dagen erna. Op 10 april in de loop van de middag begint het plein vol te lopen, eerst nog met jeugd en veel vrouwen die volop genieten van de waterijsjes en de ballonen.
Er zitten tradiotioneel oude mannen (priesters) voor de tempel muziek te maken en overal zie je vrolijke, genietende mensen en proef je de spannende verwachting van de avond.
Wie zal er dit keer gaan winnen?
Om een uur of 4 verplaats ik mezelf naar het dakterras in afwachting van de start. Plotseling komt er uit de tempel muzikanten en priesters die de "god Bhairavaath" plaatsen in de wagen en dan kan het touwtrekken beginnen. Het plein is nu echt volgelopen. Aan elke kant van de tempelwagen liggen 4 dikke touwen en zonder een zichtbaar teken wordt er met opzwepende kreten een ritmische cadans ingezet die de wagen aan het schudden en rollen brengt.
Ik woon en leef in de bovenstad en heb daardoor natuurlijk een lichte voorkeur voor het noorden. Het is niet alleen stimulerend maar ook opwindend als je de enorme golfbeweging ziet die ontstaat in de mensenmassa. Met alle energie die men heeft komt de wagen aan het rollen en als noord dan zeker 50 meter is opgeschoven breekt het eerste touw en rolt de wagen terug naar zuid. Met gevaar voor eigen leven zie je mensen onder de wagen duiken om de touwen weer vast te maken. Dit gaat een aantal uren door. Na 2 uur touwtrekken staat de wagen bijna weer op het beginpunt na diverse keren heen en weer gerold te hebben. Maar dan komt rond 8 uur de doorbraak. Het is ondertussen donker geworden en met het lamplicht is het spectakel nog indrukwekkender geworden een half uur lang staat de wagen in een smal steegje vast maar na goed wrikken en wrijven glijdt hij er langs en blijkt er een groot gat in de muur te zijn ontstaan. De stenen zijn duidelijk zachter dan het hout van de wagen Ik denk regelmatig dat de tempelwagen zal gaan instorten maar hij overleefd alles.
Als ik 's nachts in bed lig hoor ik nog de laatste kreten en om 3 uur rolt de wagen weer terug over het plein om in een klein hoekje te wachten om in het nieuwe jaar dit nogmaals te doen. De volgende dagen is er een echte feeststemming er worden allerlei tournooien gehouden (muziek en vechtsporten) op het plein en elke ochtend zeer vroeg zie je vrouwen offers brengen bij het wiel van de wagen.
Op oudjaarsdag 13 april nodig ik de groep vrienden en kennissen die ik hier in korte tijd heb leren kennen uit om taart te komen eten en oudjaar te vieren. Met 15 man is het gezellig druk op het terras en wordt ik nog verrast met een boek vol mythologische verhalen. Rond 5 uur begint opnieuw een spektakel het festival duurt immers 10 dagen lang. Deze keer wordt er een lange boom van 24 meter opgekrikt waaraan 2 lange banden, linten hangen die symbolische de vrouwelijke en mannelijke versie zijn van de cobra. Ook nu is er volop muziek en zeer veel mensen op de been. Baktapur is duidelijke drukker en niet meer het rustige dorpje maar even een belangrijke ontmoetingsplek voor de newari en nepalese bevolking om het nieuwe jaar te beginnen.
Donderdag ,nieuwjaarsdag is iedereen vrij en via Doret ,een vrijwilligerster die hier les geeft horen we dat in Thimie, een dorpje hier vlak bij ook feest is.
En s'avonds beleven we daar ook weer een geweldige vrolijke happening.Het hele dorpje is uitgelopende vrouwen staan vaak veilig aan de kant of op een balkon.Het lijkt een variatie op het holy feest alleen nu geen water erbij. Alle jongen en mannen zijn veelal dronken en er wordt volop muziek gemaakt met trommels.Wel zoveel herrie dat ze zelf watjes in de oren stoppen maar de sfeer is opwindend.
Via lange bamboestaven wordt er een kleine tempel gedragen, elke wijk brengt er wel een. Doordat er aardig wat alcolhol gevloeid heeft , is de weg die ze afleggen niet helemaal recht en zwiert de hele groep dragers met tempel en al regelmatig de bocht uit. Zo lopen ze een aantal rondjes om een echte tempel heen en dan is het ineens afgelopen de dragers lopen terug richting het dorp en wij terug naar Baktapur.

Nog in het oude jaar heb ik een afsluitend gesprek gehad met de FNV (friends of nepali villages) waar we samen alle kinderen hebben doorgenomen. Alle kinderen zijn uiteindelijk bezocht en gescreend. En ik heb een plan van aanpak en suggesties gedaan.
Ik heb dit allemaal overgedragen aan Mala en zij gaat nu verder met de contacten. In principe kunnen alle voorstellen gehonoreerd worden en zijn deze kinderen geholpen. Dat is voor mij een prettig idee, de donatie die ik vanuit nederland had meegenomen heb ik kunnen overdragen en deze komen ten goede aan dit project. Wat betreft het DMD centrum waar ik regelmatig de middagen verbleef, dat is een ander project en daarover meld ik jullie later meer.
Dit betekent dat ik nu echt drie weken vrij ben en zaterdag weer een trekking ga doen.
Dit keer 15 dagen door het Langtang en Helambu gebied samen met Nienke
Nienke leerde ik kennen in het vliegtuig en we hielden contact, ik verheug me op de gezelligheid en ook om weer in die prachtig natuur te mogen bivakkeren dit betekent ook twee weken geen internet.
Ik ga vol vertrouwen op zoek naar nieuwe ontmoetingen en boeiende indrukken voor iedereen vanuit Nepal een gelukkig 2062
Nameste mero sathie.